Kerkrecht
Grote belangstelling
Ik heb grote belangstelling voor kerkrecht. Ik heb zowel Rechten (1983-1987) als Theologie (1987-
1992) gestudeerd en ben na de predikantsopleiding (1992-1995) gepromoveerd in het kerkrecht van
de Hervormde Kerk (2000). De combinatie van recht en theologie boeit mij. Veel mensen vinden
kerkrecht niet interessant, maar ik vind het belangrijk. Recht is een grote gave van God.
Elk samenleven van mensen heeft recht nodig, het is een mooi instrument om afspraken te maken
over de manier waarop je met elkaar omgaat en om uit te drukken wat je belangrijk vindt, de
kwaliteit van je gemeenschap. Het kerkrecht helpt om de kerk vorm te geven, in te richten en te
omschrijven wat je in wezen bent en waar je voor staat. Het mooie van het recht is dat het de vrede
dient, de zwakkere beschermt en de macht van de sterke inperkt.
Paul Scholten
De jurist Paul Scholten (1875-1946) heeft veel betekend voor het recht. Hij was hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en geldt als één van de belangrijkste hoogleraren van ons land. Op 38-jarige leeftijd (1913) kwam hij tot geloof en werd hij christen. Sindsdien heeft hij nagedacht over de betekenis van het christelijk geloof en de Bijbel voor het recht.
Vanaf 1930 ging Paul Scholten zich ook inzetten voor het kerkrecht van de Nederlandse Hervormde Kerk en mede onder zijn leiding is het gelukt om te komen tot een nieuwe kerkorde in 1951.
Zijn werk wordt nog steeds bestudeerd en is vertaald in het Engels en te vinden op de website
www.paulscholten.eu
Ik ben initiatiefnemer en voorzitter van de jaarlijkse Paul Scholten-studiedag. Sinds 2003 houden we op de eerste zaterdag van oktober in Utrecht, in de Singelkerk aan de Wittevrouwenkerk, een studieochtend om het gedachtegoed van Paul Scholten te bestuderen en te bespreken, waarin we vooral geïnteresseerd zijn in het christen zijn van Scholten in relatie tot het recht.
Op zaterdag 12 oktober 2024 is de volgende Paul Scholten-studieochtend. Spreker is mr. Leendert Verheij, oud-president Gerechtshof Den Haag. Tevens voorzitter van de commissie Kerkrecht en Beroepszaken van de Nederlands Gereformeerde Kerken.
Thema is het handelen van de overheid, waarbij de spreker zal reflecteren op de toeslagenaffaire in het algemeen, en (wellicht) meer in het bijzonder op de rol van de rechter. En dat dan niet primair positiefrechtelijk, maar vooral vanuit de rechtsfilosofische en geestelijke achtergronden, zoals Scholten in zijn rechtsfilosofische werk doet.
Er is die ochtend één spreker en meer gelegenheid tot gesprek met de aanwezigen. We hopen ook dat rechtenstudenten gaan meedoen. Zij kunnen studiepunten krijgen voor deelname. We zien uit naar een geanimeerde ochtend.
Na afloop is er een lunch.
10.00-13.00 uur, in de Singelkerk aan de Wittevrouwensingel 28, Utrecht
Opgave: Forum C
Generale College voor de Kerkorde
Het Generale College voor de Kerkorde
In de landelijke Protestantse Kerk kan ik mijn kennis en kunde van het kerkrecht vruchtbaar maken in het Generale College voor de Kerkorde, waarvan ik nu zes jaar voorzitter ben. Dit college bestaat theologen en juristen en adviseert de generale synode in kerkordelijke zaken.
Sommige mensen willen liever weinig regels, hoe minder hoe beter. Ik denk dan altijd, let op wie hier de dupe van wordt. De sterkste wint dan vaak het pleit en dat past niet binnen een goede samenleving en al helemaal niet bij het wezen van de kerk.
Het Generale College voor de Kerkorde wordt vaak door de generale synode gevraagd om besluiten om te zetten in kerkordeteksten. Daarom ben ik meestal ook aanwezig bij vergaderingen van de synode. De synode is ook de wetgever van de kerk en zo’n bespreking van kerkordelijke zaken lijkt wat op de Tweede Kamer als er moties of amendementen worden ingediend. Daar moet je wel goed je verstand bijhouden.
Het college vergadert vier keer per jaar. Daarnaast is er zo nu en dan overleg met het moderamen van de generale synode over actuele zaken. Af en toe houden we een studiedag.
Er zijn in de landelijke kerk zes colleges werkzaam die onafhankelijk van de synode hun werk doen.
Van dit kerkordecollege ben ik 12 jaar lid geweest en nu de maximale zittingstermijn is afgelopen heb ik in mei 2024 afscheid genomen. Vóór de fusie in 2004 was ik 6 jaar lid van het Hervormde College voor Kerkordelijke Aangelegenheden, het KOA.
Als predikant deelnemen aan het werk in een landelijk college is trouwens niet een soort privé-hobby of zo, het hoort bij het dienstwerk van een predikant om, als je daartoe geroepen wordt, de kerk te dienen in of vanwege de meerdere vergaderingen’ zoals de kerkorde dit werk omschrijft in ordinantie 3 artikel 9 lid 1. Elke predikant die daartoe geroepen wordt behoort dus bovenplaatselijk werk te doen. Ik ben heel blij dat ik zo betrokken kan blijven op mijn specialisatie kerkrecht en dat ik mijn studies Rechten en Theologie en de daarbij geleerde inzichten en kennis dienstbaar kan maken voor de kerk.
Tevens hebben we nog wat vacatures openstaan, klik hier voor meer informatie.
Docent aan het ETF
Docent aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF)
Aan de ETF te Leuven ben ik als docent kerkrecht verbonden en mag ik bachelor studenten wegwijs maken in het kerkrecht van verschillende kerken, in de verhouding tussen kerk en staat en de diverse visies die hierop bestaan, de privaatrechtelijke elementen bij het kerkzijn en de verschillende rechtsposities die voorgangers innemen bij diverse geloofsgemeenschappen en kerken.
Ook de plaats van de mensenrechten in kerken komt aan de orde en de verhouding tussen verschillende kerken. Bij dit alles komen zowel de geschiedenis als de actualiteit aan de orde. Ook ben ik betrokken bij promotiestudies.
Tijdens een vergadering van de generale synode van de Protestantse kerk in Nederland.
Bezoek aan de koninklijke bibliotheek in Brussel
Antisemitisch geweld in Amsterdam
600 jaar Navolging van Christus door Thomas a Kempis.
Hélène Evers @ 2023 / Ontwerp YW